گپ و لپ

شعر زیر از شاعر توانای اهل گزیر بندر لنگه آقای محمد سامی   است . این شعر حاوی بسیاری از واژه های اصیل لارستانی است که بعضا با واژه های مرسوم در منطقه لارستان ممکن است متفاوت باشد . همانطور که قبلا هم در این خانه آمده است گویش های مرسوم در اطراف بندر لنگه نیز در خانواده گویش های زبان لارستانی قرار دارند . صدای شاعر که همراه  شعر است این واقعیت را آشکارا بیان می کند . 

قدیما

آن زمان دل خَشُدِنْ ، چونکه غمي اُشْـنَـهُـدِنْ

زندگي ساده هُـدِنْ ، پيچ و خمي اُشْـنَـهُـدِنْ

زُوْ وُ شِي جنگ شُوْ نِـيـکا سر وضع خُـنُـهْ شُوْ

خُـنُهْ چون بهر کسي ، مَنْ مَـنَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

خسرو کشور عشقُشْ مُوْ هُدُمْ او ملکه

کشورُمْ خيل و حَشَمْ،جــز صنـمي اُشْـنَـهُـدِنْ

جاي غُرْغُرْ ز لَبُشْ برگ گل خَـنْدُهْ مِريتْ

شادي و خنده ي ما قطع ، دمي اُشْـنَـهُـدِنْ

روز ما شاد مِـچَـرْخِي هَـمُهْ هُوْ عشق ، نه پـول

جيب ما هــر دو نـفر ، چون دِرَمِـي اُشْـنَـهُـدِنْ

با چه حالي مُو مُخا، کاکِلُ و مَهْياوُهْ و دوغ

چشم ما سير هُـدِنْ ، دادِ کمي اُشْـنَـهُـدِنْ

ما گپو نون نـزک اُشْـمِـپَـزِي با فِلَزي

ماده ي خارجي اصلاً گرمي اُشْـنَـهُـدِنْ

چِکِدَکْ طعم اُشُدِنْ ، بخت سِيا ، کُوْ لِـي هُشْک

بينوا گرچه کلاس و مَـنَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

قُـوْتِ ما جمله هُدِنْ ، نُونُ و دو و سور و رطب

چون به مطبخ ،کُرُدُوْ دود و دمي اُشْـنَـهُـدِنْ

کشک و رَ نْـگِـينه و هُشْکُو هُدِنْ اما نه زياد

اُشْ هُـدِنْ گر متمول ، حَـشَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

راديوئي هُدِنُ و ، تيوي بي رنگ ، که هي

اُشْــمُـنا هايده و جام جمي اُشْـنَـهُـدِنْ

ياوِ زرْ ياوي چون يخ به چه کيفي مُوْ مُـخا

فصل گرما که چنين سوز و دَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

جاي غالي و موکت، تَکْ کَـتُـسُنْ، رنگ به رنگ

کار دست خود بانو ، که غمي اُشْـنَـهُـدِنْ

خُـنُـهْ خالي هُدِن اَهْ هرچه بگِي ، دل خَشُدِنْ !

اين صفا خانه ي هر محتشمي اُشْـنَـهُـدِنْ

پشمکي هم مُوْ مُسا ، گاه ز مـرحوم رَضُوْ

پشمکُشْ ساده هُدِنْ ، مِشْ بـدَمِـي اُشْـنَـهُـدِنْ

جاي پشمک مُوْ مُدا کاه و جوي هم به خَرُشْ

چون زبان بسته مجال قدمي اُشْـنَـهُـدِنْ

خِلْـخِلَـنْـگُوْ که مِـبِـي مُوْهْ ، به شوق رطبي

هي مِگَـشْـتِـيمْ زِرُشْ دَهْ پِـلَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

ميوه گاهي مُوْ مُـخا خربزه اي يا رطبي

چونکه کيوي نه عرب ، نه عجمي اُشْـنَـهُـدِنْ

اَهْ سُواحِلْ مِرَسِي گَـهْـگَـهِ لُمْـبُـوْرِ شِرِي

مُـنْـدَهْ اَهْ بس نَـخِهْ رَهْ ، هاوْ و نَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

چون به اوزال ، جهازون ز سواحل شُوْ نَـهُـنْدْ

صحبت پس اَرَسَمْ نا رَسَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

ناخدا چونکه هُدِنْ چُوْکْ يلِ بندر کنک

لنج اه غُرّشِ طوفان که غمي اُشْـنَـهُـدِنْ

آن زمانهادگه طي بي،چه به سختي چه خَشِي

گر که تَـهْرِي اُشُدِنْ زهر و سَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

حال با کبکبه سوغات تمدن مُـخُـوْرِيمْ

کاشکي چربي و قند و اَ لَـمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

کاشکي اِيـکِـدَهْ بيماري خارج ز علاج

مثل اعصاب و فشار و ورَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

کاشکي نه خُوشُدِنْ ، نه اُشُدِنْ ، تحفه ي ايدز

غير نکبت اگه خود پا قدمي اُشْـنَـهُـدِنْ

قتل وکشتو فقط اُشْهُورْدُ تمدن به وفور

آن چه که شرق بُـگُـم يک قلمي اُشْـنَـهُـدِنْ

بهر ما هرچه بـگِي اُشْدَدُهْ ، غيراه دلِ خَشْ

اين تمدن که بغيرَاهْ ستمي اُشْـنَـهُـدِنْ

يه که اَمْرُوْ به مشقّت دو قدم راه مِشِتْ

عين آهو مِـچَـخِي چون شکمي اُشْـنَـهُـدِنْ

سِيـکَـلِي اُشْـهُـدِن و يکْ تن سالم، دل شاد

چه دِگَشْ مِتْ ز خدا؟ وَخْتِ غمي اُشْـنَـهُـدِنْ

لاي چرخش اگه هم پاي بُـراسُوْشْ مِـرَفْتْ

اِيکِدَکْ درد و عذاب و وِرَمِي اُشْـنَـهُـدِنْ

شکوه سامي ز تمدن اگه اُشْکا ، تو مرنج

آخه اين سگ ننه ، لطف و کرمي اُشْـنَـهُـدِنْ

محمد سامي 26/3/1386

--------------------------

مرحوم رضو = پير مردي بود از محله رودباري که با الاغش حلوا و پشمک در روستاي گزير و روستاهاي ديگر مي فروخت و بجز جوانها کمتر کسي است که او را نشناسد.

اُشْـنَـهُـدِنْ = نداشت

درم = يک دهم دينار و درهم معرب آن است

کُرُدُوْ = اجاق سه پايه اي که براي پختن غذا با هيزم درست ميکنند

تَکْ = نوعي فرش که روستائيان در قديم با برگ نخل مي بافتند

مِـچَـخِي = مي رقصيد مي پريد

نُوْ = نان

خِلْـخِلَـنْـگُوْ = دانه هاي ريز و نارس خارک که بعداً تبديل به خورما ميشود

دُوْ = دوغ

مُـنْـدَهْ اَهْ بس نَـخِهْ رَهْ = از بس در راه مانده بود به زبان کنگي

چُوْکْ = پسر به لهجه كنگي

بُـراسُوْ = برادر کوچکتر

موه = نخل

اَهْ = از

خُـنُهْ = خانه

هُـدِنْ = بود

مُوْ هُدِنْ = داشتيم

مُو مُکا = ميکرديم

نونِ نَـزُکْ = نان نازک

فلزي = نوعي نون کمي کلفتر از نان نازک

کاکل = نوعي نان کم قطر و کلفت که در خميرش مقدراري خورما ميکردند و مي پختند

مِـچَرْخي = ميچرخيد

خَشُدِنْ = خوش بود

ياو زرْ ياوي = در قديم براي اينکه آب خنک بشود مدتي ظرف آب را در ته برکه قرار ميدادند و بعد آن ظرف را ميکشيدند و آن آب که نسبتاً خنکتر بود مي خوردند

Qadima MP3 by xarekonar

................................

برگرفته با تشکر از : http://samigeziri.blogfa.com/   وبلاگ شخصی شاعر